بررسی تأثیرات بنزن، بنزوکواینون و هیدروکواینون بر قابلیت زیستن، فعالیت کاسپاز 3 و 7، بیان ژن های wnt5a، kitlg، jag1، cxcl12، runx2 و dkk1 و بر تمایز استخوانی سلول های بنیادین مزانشیمال انسانی

اصلی ترین سمیت بنزن، سمیت میلوئیدی است و رایج ترین بدخیمی مرتبط با مجاورت با بنزن، بدخیمی میلوئیدی حاد یا aml می باشد . بدین ترتیب، بافت مغز استخوان، بافت هدف اصلی در بروز سمیت بنزن و متابولیت های ثانویه پایدار آن نظیر هیدورکواینون و بنزوکواینون است. در این پژوهش، تأثیرات بنزن، بنزوکواینون و هیدروکواینون بر سلول های msc انسانی جداسازی شده از بافت مغز استخوان، نتایج زیر را آشکار نمود: غلظت های اندک این ترکیبات (10 میکرومولار بنزن، 5 و 10 میکرومولار هیدروکواینون و 5 میکرومولار پارابنزوکواینون) سبب افزایش قابل توجه تعداد این سلول ها نسبت به سلول های کنترل می شوند. همچنین پارابنزوکواینون و هیدروکواینون در غلظت های مورد مطالعه سبب مهار فعالیت caspase3/7 می شوند. از میان ژن های مورد مطالعه بیان runx2 ، wnt5a و dkk1 در حضور ترکیبات مذکور افزایش نشان داد. با توجه به نقش ژن های نامبرده در تمایز استخوانی، تأثیر دو ترکیب پارابنزوکواینون و هیدروکواینون بر تمایز استخوانی سلول های msc با استفاده از روش های رنگ آمیزی آلکالین فسفاتاز و آلیزارین رد، بررسی گردید و درنتیجه تغییر قابل ملاحظه ای در روند تمایز استخوانی سلولهای msc مشاهده نگردید. افزایش بیان مشاهده شده ژن runx2 می تواند نشانه فعالیت افزایش یافته مسیر انتقال نشانه wnt کانونیکال باشد.همچنین ترکیبات بکار رفته می توانند تأثیری مشابه بر سلول های پیش ساز میلوئیدی داشته و با افزایش بیان runx2 در این سلول ها در بروز aml ناشی از مجاورت با این ترکیبات نقش داشته باشند. بیان ژن های kitlg، cxcl12 و jag1 نیز در حضور ترکیبات به کار رفته، تغییر معنادار داشتند. تغییرات مشاهده شده در بیان ژنهای wnt5a، dkk1، kitlg، cxcl12 و jag1 می توانند با بر هم زدن تعادل نیچ hsc سبب ایجاد انواع عوارض در سیستم خون سازی از نارسایی خونی تا لوکمی گردند. روشن است که تأثیرات منفی و زیان آور ترکیبات مورد مطالعه بر سلولهای msc اگر با افزایش بقای سلول های تحت تأثیر وممانعت از آپوپتوز در این سلولها همراه گردند، خطر بیشتری ایجاد خواهند کرد. کلمات کلیدی: بنزن، بنزوکواینون، هیدروکواینون، سلول های بنیادین مزانشیمال (msc)، تمایز استخوانی، caspase3/7 ، mtt assay ، بیان ژن، runx2 ، jag1 ، wnt5a ، dkk1 ، kitlg ، cxcl12 و b2m